Zoveel menselijk leed, in mijn werk als psychiater, bij mensen om mij heen. En nu in dat zoveelste schandaal van seksueel misbruik. Wat doen mensen elkaar toch allemaal aan?

Er zijn twee manieren om met iemands kwetsbaarheid om te gaan. In een relatie van misbruik is de kwetsbaarheid van de ander de plek waar je moet zijn. Daar kun je hem raken. Daar kun je zijn grens overschrijden. In een respectvolle relatie is de kwetsbaarheid van de ander de plek waar je halt houdt, waar je zo nodig de ander gaat beschermen.

Moet je een leraar hebben? Het is een onderwerp waarover ik de voorbije maanden met veel mensen van gedachten gewisseld heb. En wat maakt iemand dan leraar? En wat maakt dat onderwerp dan zo gevoelig?

Dit is genade. Het is geen willekeur. Je hoeft het niet van boven te krijgen. Het is je geboorterecht. Het is alomtegenwoordig. Je hebt er nu toegang toe.

Bestaansrecht is het beginpunt van alles. Het is het bestaan erkennen van deze mens, als mens. Niet omdat hij mij van pas komt, niet omdat hij aan mijn verwachtingen voldoet, maar omdat hij er is. Door te buigen naar onze eigen plek en naar de ander drukken we dat bewust uit.

Iedere eerste woensdag van de maand hebben we in onze zengroep een zentoespraak. Dat is geen theoretische of filosofische uiteenzetting.

Als onze hersenen een computer zijn, is het er een met verschillende processoren, met elk een andere architectuur, met een ander besturingssysteem, die allemaal autonoom functioneren, zonder centrale controller, met een heel beperkt vermogen om onderling data uit te wisselen en er is er maar één bij met een geluidskaart.

Soms vind je iets waar je het minst van al zou verwachten. Sam Harris is geen onbesproken figuur. Samen met Dawkins, Dennett en Hitchens wordt hij een van de ‘four horsemen of atheism’ genoemd. Maar in zijn laatste boek ‘Waking Up’ spreekt hij over zijn eigen spirituele pad.

‘Moeten het altijd van die oude boeddhistische teksten zijn?’, kwam als verzuchting uit onze zengroep. Door al die jaren van zen ben ik blijkbaar zo met die teksten vergroeid dat ik uit het oog verlies hoe vreemd ze wel zijn. Maar wat er in die oude teksten staat is van alle tijden en alle mensen. Vandaar de belofte aan de groep om het eens niet over een boeddhistische tekst te hebben.

Op 7 oktober 2013 stuurde ik op vraag van een asscoiatie van hogescholen dit opniestuk in. Blijkbaar had ik niet de juist opinie want het is nooit gepubliceerd.